راهنمای غذایی بیماران دیابتی :
بیماری دیابت را جدی بگیرید . کنترل قند خون و پیشگیری از بالا رفتن آن کاملا عملی و ممکن است ولی دمان عوارض ایجاد شده آن بسیار سخت و گاها غیر ممکن است. عدم کنترل دیابت و بالا رفتن قند خون باعث افزایش کلسترول LDL و تری گلیسرید ودر نتیجه باعث بروز یا تشدید بیماریهای قلبی (تنگی عروق کرونر) فشار خون بالا /نارسایی کلیوی / پای دیابتی / اختلال بینایی و... می شود.
به طور کلی در تنظیم قند خون اصول زیر بسیار حائز اهمیت است:
1- داشتن فعالیت بدنی منظم : ورزش یا پیاده روی حداقل به مدت نیم ساعت در روز برای کنترل قند خون و انسولین الزامی است . بدون آن و تنها با سخت تر و محدود تر کردن رژیم غذایی امکان کنترل قند خون میسر نمی باشد.
2- متناسب بودن وزن بدن و حفظ وزن ایده آل :افزایش وزن و چاقی موجب بالا رفتن قند خون می شود . چون بافت چربی سبب مقاومت به هورمون انسولین می گردد.
تان 3- منظم غذا خوردن و کم خوردن :سعی کنید بدون در نظر گرفتن مقدار قند خون هیچ یک از میان وعده ها یا وعده های اصلی غذای خود را حذف نکنید . بهم خوردن وقت غذا یا نخوردن آن در افراد دیابتی باعث نوسان قند خون از میزان طبیعی می شود.
4- نوع مواد غذایی: نوع مواد غذایی خورده شده در افزایش قند خون بسیار مهم است به طور کلی چهار مورد زیر در بالا بردن قند خون بسیار موثر است.
الف) مواد غذایی حاوی قندهای ساده مثل عسل / قند/ شکر و تمام مواد غذایی که در تهیه آنها قند یا شکر به کار رفته است .بهتر است این گروه به طور کامل از برنامه غذایی بیماران دیابتی حذف شود.

ب) مواد غذایی بدون فیبر بیشتر از مواد غذایی با فیبر قند خون را بالا می برد ند .مثلا آب میوه بیشتر از خود میوه قند خون را بالا می برد چون فیبر کمتری دارد یا نان مصرفی مصرفی فرد دیابتی باید از نوع حاوی فیبر یعنی سبوس دار باشد.

ج) نمایه گلایسمی : بیانگر میزان افزایش قند خون به دنبال خوردن یک ماده غذایی است و افراد دیابتی باید از مواد غذایی که نمایه گلایسمی پایین دارند استفاده کنند و تا حد امکان از مواد غذایی با نمایه گلایسمی متوسط و زیاد کمتر استفاده کنند.

د) مقدار کل غذای مصرفی : علاوه بر موارد فوق مقدار غذای خورده شده نیز در افزایش قند خون موثر است و باید حجم غذا محدود و کم باشد.
نمونه مواد غذایی با نمایه گلایسمی پایین که بیماران دیابتی می توانند مصرف کنند عبارتند از :

* نخود / نخود بدون پوست / نخود چی / لپه / ذرت تازه / عدس / باقلا با پوست / نان تافتون /ماکارونی دم نشده / لوبیا قرمز / لوبیا چیتی
چغندر / توت خشک (روزی 7 عدد ) / نان سنگگ / کشمش قرمز (روزی دو قاشق غذا خوری) /ماش / انجیر خشک (روزی 2 عدد ) / لوبیا سفید / خیار

نمونه مواد غذایی با نمایه گلایسمی متوسط عبارتند از :

*نخود سبز ورامین / برنج طارم / کشمش سبز / برگه زرد آلو / ماکارونی دم شده / لیمو ترش / میوه ها به جز خیار

نمونه مواد غذایی با نمایه گلایسمی بالا عبارتند از :

*سیب زمینی / هویج فرنگی / نان باگت / نان لواش / خرمای مضافتی بم / باقلا بدون پوست / نان جوی حاوی عصاره ی مالت / هندوانه / خربزه / انگور / موز / آب تمام میوه ها
به نکات زیر توجه کنید :
در تنظیم برنامه غذایی روزانه مصرف خیار و کدو / بادمجان سرخ نشده / سبزیجات مثل انواع کلم /کرفس / لوبیا سبز / کاهو / سبزی خوردن / تره فرنگی / قارچ / پیاز / فلفل دلمه / اسفناج و ریواس آزاد است .

مصرف لبنیات کم چربی در حد 2-3 لیوان شیر یا ماست / پنیر کم چربی به اندازه یک قوطی کبریت / غذاهای پروتیینی کم چرب و اغلب حبوبات در حد معمول بلامانع است.

مصرف قند وشکر و مواد شیرین حاوی قند/عسل / مربا / شربتهای شیرین / شکلات / آبنبات و بستنی ممنوع است .

میزان مصرف مواد نشاسته ای و نوع آنها بسیار کنترل شده باید باشد . نان یا برنج رژیم اصلی فرد است اما به مقدار کم و نوع نان مصرفی حتما سبوسدار باشد.
همچنین مصرف برنج بهتر است از روزی 8 قاشق غذا خوری تجاوز نکند . می توان میزان فیبر و سیر کنندگی برنج را با عدس / لوبیا / ماش / سبزی بالا برد.

میزان و نوع مصرف میوه ها باید کم و کنترل شده باشد .به دلایل فواید غذایی میوه ها استفاده از 2 واحد میوه در روز اجباری است اما افراد دیابتی نباید روزانه بیش از 3 واحد میوه مصرف کنند.
یک واحد میوه :
- میوه های با اندازه متوسط مثل سیب / پرتقال / نارنگی/ کیوی / گلابی یک عدد
- میوه های کوچک مثل زرد آلو / سیب گلاب / آلو زرد/ گیلاس / آلبالو یک لیوان
- میوه های برشی مثل هندوانه / طالبی / خربزه یک لیوان
نکته قابل توجه در مصرف میوه ها این است که در روز بیشتر از 3 واحد مصرف نشود و از میوه های حاوی قند بالا مانند هندوانه / خربزه / طالبی / انگور / انبه / موز / دریک روز به هیچ عنوان بیش از یک واحد مصرف نشود یعنی اگر امروز هندوانه خورده شد اصلا خربزه خوره نشود.
نکته مهم دیگر که افراد دیابتی باید رعایت کنند اینکه چون بیشتر در معرض ابتلا به افزایش چربیهای بد خون و فشار خون بالا هستند چربی و نمک بسیار کم مصرف کنند.